Almmustahtton 31.3.2021

Dorvvolaš ja buohkaide somás vánddardeami beassážiid áigge

Beassážiid áigge máŋggat dollejit álbmotmehciide ja eará luonddučuozáhagaide. Oanehašge luonddus johtin gánneha. Luondu ealáskahttá ja bajida mielladili ja geahpeda streassa ja máŋggaid earáid dearvvašvuođahehttehusaid. Luonddučuozáhagain lea buorre goittotge muitit maiddái koronadorvvolašvuođa ja Vánddardanetikeahta.

Korona-rávvagat leat jo oahppásat, ja dat gusket maiddái luonddus lihkadeami: Ane doarvái buori dorvogaskka eará vánddardeaddjiide. Fuolat giehtahygieniijas, váldde giehtadesinfiserendoidosa mielde. Garvve dolastallansajiid bahkašumi go válddát mielde nisttiid, maid ii dárbbaš bassit dolas. Návddaš daid ráfis guhkkeleappos eará vánddardeaddjiin. Guođe hivsseha čorgadin, geavat iežat hivssetbáhpára, muitte maiddái giehtadesi.

Koronaáigge gánneha čuovvut máđijaid rávvejuvvon johtinhálttiid, jus dat leat meroštallojuvvon. Ná ovddalboahttit leat bálgás nu unnán go vejolaš. Biso merkejuvvon máđijain dahje dárkkis vejolaš ráddjehusguovlluid ja eará vánddardančuozáhagat dieđuid neahtas čujuhusas www.luontoon.fi.

Bivnnuheamos báikkiin lea vuordimis olu olmmoš, ja ovdamearkan oaivegávpotguovllu álbmotmehciin Sipoonkorpis ja Nuuksios lea johtalusstivren beassášvahkuloahpa áigge. Máŋggain álbmotmehciin buot eanemus olbmot leat 12-15 gaskkas, nuba iđidat ja čuvges giđđaeahkedat leat buorit vánddardanáiggit. Sáhtát maiddái ohcat ođđa vánddardanbáikkiid. Ráhkkan maiddái luonddu dáfus heivvolaš gápmagiiguin, muohtagápmagiiguin dahje sabehiiguin. Mátta- ja Gaska-Suomas bálgát leat máŋggain sajiin báikkuid jieŋas ja njaláhasa. Davvin dat leat sihkkarit muohttaga vuolde, muhto njaláhas báikkit sáhttit gávdnot.

Jus áiggut idjadit, váldde iežat idjadanrusttega fárrui. Stobuin ja lávuin ii sáhte dáhkidit doarvái dorvogaskkaid. Dan dihtii lea dorvvoleamos idjadit iežas idjadanrusttegis (tealtá, lávvu, heaŋgáseaŋka).

Vánddardanetikeahtta háldui

Beassážiid tuvrrat ja olgolihkadeamit leat buorre boddu oahpahallat vihtta vuođđorávvaga. Álgán giđđa lea luonddus hearkkes áigi, nuba luondu giitá Vánddardanetikeahta čuvvon olbmo. Maiddái vánddardansoabalašvuohta seailu earáiguin vánddardeaddjiiguin.

  • Gudnejahte luonddu.
  • Vállje merkejuvvon máđijaid ja čuovo eará lihkadanhámiid guoskevaš njuolggadusaid.
  • Gohtte dušše lobálaš báikkiide.
  • Cahkket dola dušše lobálaš báikkiide.
  • Ále guođe ruskkaid.

Vánddardanetikeahtas lasi diehtu neahtas www.luontoon.fi/retkietiketti (suomagillii).

Pirros. Hiihtäjä kumartuu hymyillen poimimaan paperiroskan ladun vierestä.
Dat guhte muitá vánddardanetikeahta ii guođe ruskkaid lundui. Sárggus Anna Pakkanen, Meahciráđđehus.

Álbmotmehciid ja vánddardanguovlluid lassin stáhta viiddis vuovdedoalloanus lean lotnolasgeavahanvuovddit heivejit bures maiddái vánddardanbáikin. Lotnolasgeavahanvuvddiin eai leat vánddardeami bálvalusrusttega dahje máđijat, muhto vuvddiin sáhttá friddja johtit iežas bálgáid mielde. Vuovdedoalu várás bajásdollon meahccegeaidnofierpmádat bálvala maiddái buohkaid áhpásmuhttingeavaheaddjiid.