Vánddardeapmi min oktasaš luonddus
Meahciráđđehus fállá máŋggabealat vejolašvuođaid vánddardeapmái stáhta eatnamiin ja čáziin miehtá Suoma. Sáhtát vádjolit ja čuoigat, duolbmat sihkkeliin dahje meallut kanohtain. Sáhtát ádjánit vahku dahje fitnat beaivetuvrras. Máŋggain báikkiin leat valjit bálvalusat.
Máđijat ja bálgát oktan oahpistangalbbaiguin ja vuoiŋŋastanbáikkiiguin leat čuđiin čuozáhagain. Dáid siidduin leat bukton ovdan oppalaččat Meahciráđđehusa fállán vánddardanbálvalusat. Dárkilut dieđut nuvttá bálvalusain ja bálvalusaid oastimis gávdnojit Meahciráđđehusa vulobealde máinnašuvvon siidduin.
Vánddar vásttolaččat
Juohkeolbmo riekti oaivvilda, ahte Suoma luonddus oažžu leat ja johtit almmá eanaeaiggáda lobi. Luonddusuodjalanguovlluin, dego álbmotmehciin, juohkeolbmorievttit eai leat dakkáražžan fámus.
Maid luoddus oažžu dahkat ja maid ii?
Bálvalusat vánddardeaddjái
Máŋggain vánddardanbáikkiin leat sihke nuvttá, Meahciráđđehusa bajásdoallan bálvalusaid ja fitnodagaid fállán lassibálvalusaid.
Álbmotmeahcit leat stuorra luonddusuodjalanguovllut, mat leat seammás buohkaide rabas oidnosat. Álbmotmehciid vuosttamuš dárkkuhussan lea dorvvastit luonddu máŋggahámatvuođa. Stáhta vánddardanguovllut leat vánddardeapmái ja eará áhpásmuhttinatnui oaivvilduvvon guovllut, mat leat oassái maiddái vuovdedoalloanus
Sihke álbmotmeahcit ja vánddardanguovllut heivejit máŋggalágan luonddus johtimii. Daidda lea huksejuvvon máŋggabealat bálvalanrusttegat: vuoiŋŋastan- ja tealtábáikkit ja luonddubálggis oktan oahpistemiiguin. Maiddái lámisolbmuid dárbbut leat váldojuvvon vuhtii ođđa čuozáhagain.
Stáhta eatnamiin leat maiddái olu eará vánddardanbáikkit, main oassi heive ovdamearkan beaivetuvrraide. Maiddái luondduguovddážat leat buorit galledanbáikkit eandalii mánáiguin. Lappi 12 viiddis meahcceeanaguovllu heivejit hárjánan vánddardeaddji guhkes vádjolemiide vácci dahje čuoigga. Meahcceguovlluin eai leat bálvalusat iige geaidnofierbmi. Luonddumeahcit leat eanaš álbmogis giddejuvvon báikkit, iige doppe oaččo dábálaččat lihkadit almmá girjjálaš lobi. Muhtun luonddumehciin oažžu goittotge johtit merkejuvvon bálgáin.
Buot bajábealde máinnašuvvon nuvttá bálvalusain vástida Luonddubálvalusat-ovttadat oassin Meahciráđđehusa lágasásahuvvon almmolaš hálddahusdoaimmaid.
Lotnolasgeavahanvuovddit vánddardanbáikin
Viiddis vuovdedoalu anus lean lotnolasgeavahanvuovddit heivejit maiddái bures vánddardanbáikin. Lotnolasgeavahanvuvddiin eai leat vánddardeami bálvalanrusttegat, muhto sáhtát johtit iežat bálgáidat mielde ja čohkkádit vuoiŋŋastit vuogas láddo dahje jávrri gáddái.
Lotnolasgeavahanvuovddit leat buorit murjen- ja guobbariidčoagginbáikkit ja heivejit guolle- ja meahccebivdui. Vuovdedoalu várás bajásdollon meahccebiilafierpmádat bálvala maiddái buohkaid áhpásmuhttingeavaheaddjiid.
Historjábáikkit
Meahciráđđehusa guovlluin leat maiddái olu oaidnámušat, mat muitalit olbmo eallimis luonddu guovdu gitta ovdahistorjjálaš áiggi rájes. Diehtu gávdno vánddardanbáikkiid neahttasiidduin. Maiddái kulturárbečuozáhagat gávdnojit Retkikartta.fi-bálvalusas.