Priváhta suodjalanguovllut Meahciráđđehusas

Meahciráđđehusa Luonddubálvalusat lea vástidan jagi 2008 rájes ovddežiin dikšuma ja luonddudikšundoaimmain maiddái priváhta eanaoamasteaddjiid suodjalanguovlluin – eanaoamasteaddji miehtamiin. 

Doaibmat priváhta luonddusuodjalanguovlluin mehciid máŋggahámatvuođaprográmma (METSO) rámmain ja mihttomearrin lea dorvvastit dakkár vuovdelágan eallinbirrasiid leahkin, main maiddái áittavuollásaš ja nuonddahallan ealánšlájat sáhttet eallit. Doaibmamet birii priváhta luonddusuodjalanguovlluin gullet muorralágan eallinbirrasat vuvddiid, jekkiin ja árbebirrasiinge. Dál doaibmamet olggobeallái báhcet muorahis eallinbirrasat dego loddečázit. 

Vuosttasveahkki dahje bissovaš dikšun 

Luonddudikšuma dahje ovddežiin dikšuma vehkiin sáhttá suodjalanguovlluin dorvvastit luondduárvvuid, mat leat hedjoneamen. Go jekkiid goikadan ádjagat báttastuvvojit, dat sáhttá doaibmat vuosttasveahkkin jeakki čáhcedili máhcaheamis. Jeavddalaš dikšundoaimmaid dárbbašat ee. árbebirrasiin, maid doallat rabasin guođohemiin dahje eará vugiin. Priváhta luonddusuodjalanguovllu luonddudikšuma ja ovddežiin dikšuma dárbu lea kártejuvvon suodjalanguovlluid vuođđodieđuid čoaggima oktavuođas. Álgga luonddudikšumii ja ovddežiin dikšumii sáhttá boahtit maiddái eanaoamasteaddjis, su fuolastuvadettiin suodjalanguovllus eallinbirrasiid dilis. 

Vuolggasadjin eanaoamasteaddji eaktodáhtolašvuohta 

Doaibmamet vuođđun priváhta luonddusuodjalanguovlluin lea eanaoamasteaddji eaktodáhtolaš miehtan luonddudikšumii ja ovddežiin dikšumii guovllus man oamasta. Dikšuma ja ovddežiin dikšuma dárbbašan guvlui gárvvistat luonddudikšunplána, mas meroštallat detáljaid mielde doaimmaid guovllu luondduárvvuid buorideapmin. Eanaoamasteaddjis lea háliidettiin vejolašvuohta oassálastit plánemii ja ollašuhttimii. Eanaoamasteaddjis lea dávjá plánema dáfus dehálaš diehtu ee. suodjalanguovllus eanageavaheami historjjás dahje šlájain. Luonddusuodjalanguovlluid dikšunbargguide ohcat virgeoapmahačča dohkkeheami guvllolaš ealáhus-, johtalus- ja birasguovddážis (EBI-guovddáš). 

Eanaoamasteaddjis lea háliidettiin vejolaš ieš ollašuhttit luonddusuodjalanguovllus dikšunbargguid sohppojuvvon buhtadusain. Eará dáhpáhusas dahkat dikšunbargguid addimiin barggu báikkálaš luonddudikšunfitnodatdoalliide dahje meahciráđđehusa vuovdebargiide. 

Árbebirrasiid dikšuma plánen priváhta eatnamiin 

Meahciráđđehus kárte priváhta luonddusuodjalanbargguid dikšundárbbu luonddutiippainventeremiid vuođđodieđu čoaggima ja árbebirrasiid dikšunčuovvumiid oktavuođas.Dikšunálgga sáhttá boahtit maiddái eanaomasteaddjis. Máŋggain árbevirolaš guohtunguovlluin guođoheapmi lea váldon vuhtii jo suodjalanguovllu vuođđudettiin guovllu suodjalanmearrádusain, iige dasa dárbbaš sierra lobi. 

Máŋggamohkásaš dikšunbáikkiin – eandalii jus dikšumii gullá muoraid njáskan – dikšunplána gárvvisteapmi lea dehálaš oassi dikšuma plánemis. Meahciráđđehus dahká árbebirrasiid dikšunplánaid eanaš fidnoruhtademiin muhtun guovddáš báikkiin. Dikšunplána sáddejuvvo dohkkeheami várás sihke eanaoamasteaddjái ja EBI-guovddážii. EBI-guovddáš gieđahallá vejolaš spiehkkasemiid guovllu luonddusuodjalanmearrádusain sierradoarjaga ohcanproseassa oktavuođas. EBI-guovddáža dohkkeheapmi mearkkaša geavatlaččat lobi ovddit suodjalanmearrádusain spiehkkaseapmái dikšunplána mielde 

Dikšunplána sáhttá geavahit maiddái sierradoarjjaohcamuššii laktojuvvon guođoheaddji dahje eará beali dahkan plána, mas muitalat plánejuvvon doaibmabijuin. Vejolaš muora njáskamiid ja eará vuođđodivvun gánnehage dalle merkejuvvot plánii doarvái dárkilit, vai EBI-guovddáš bastá váldit daidda beali. 

Jus guovllu divššár lea eará bealli go guovllu oamasteaddji, ferte báikkis leat sierradoarjaga várás láigosoahpamuš olles doarjjaáigodahkii. Vuođđodivvundoaibmabijuide galgá leat maiddái guovllu oamasteaddji dohkkeheapmi ja dávjá guovllu oamasteaddji vástidage das ieš. 

Meahciráđđehusas dahje EBI-guovddážiin gánneha bivdit rávvagiid guovllu dikšuma háltelinnjáin ovdal dikšunplána mearrideami. 

Priváhta suodjalanguovlluid dikšuma oktavuođaolbmot 

  • Árbebirrasiid dikšuma oktavuođaolbmot Meahciráđđehusa Luonddubálvalusain 
  • Eará luonddudikšunguovlluid oktavuođaolbmot Meahciráđđehusa Luonddubálvalusain. Šleađgapoastačujuhusat: ovdanamma.sohkanamma(at)metsa.fi 
    • Uusimaa ja Kymenlaakso / Nyland och Kymmenedalen: Tiina Kanerva 
    • Áitosaš-Suopma ja Satakunta / Egentliga Finland och Satakunta: Johanna Ruusunen 
    • Kanta-Häme, Päijät-Häme ja Pirkanmaa: Ari Lahtinen
    • Gaska-Suopma: Anneli Suikki 
    • Mátta-Savo ja Mátta-Gárjil: Susanna Lahdensalo 
    • Davvi-Savo ja Davvi-Gárjil: Anna-Riikka Ihantola 
    • Mátta-Bađaeana ja Nuortabađaeana / Södra Österbotten och Österbotten: Carina Järvinen 
    • Davvebađaeana: Päivi Virnes   
    • Kainuu: Ilkka Immonen 
    • Lappi: Pauliina Kulmala