Meccihaldâttâs lii vuávám pargeidis viermikuursâ, mii naanood máátuid sämikulttuurân já algâaalmugvuoigâdvuođáid lohtâseijee aašijn. Kurssâ lii tääl staatâ já ton virgáduvâi puoh pargei čođâldittemnáál staatâ digitallii oppâmpirrâsist, eOppivast.
Paijeel 90 prosentid sämmilij päikkikuávlu eennâm- já čäciasevijđoduvâst láá staatâ haaldust já toin naalijn Meccihaldâttâs aitârdâsâst. Meccihaldâttâsâst lii kenigâsvuotâ turviđ iävtuid sämikulttuur háárjutmân – já täi iävtui turvim váátá kulttuur tubdâmuš. Ibárdâs sämikulttuurist já algâaalmugvuoigâdvuođâin lii tehálâš staatâ puoh pargeid siämmáánáál já tondiet lii roovvâdmáánust 2025 lekkum eOppivast kurssâ staatâ já ton virgáduvâi puoh pargei čođâldittemnáál.
Ibárádâssáin huksejeijee oovtâstpargo
Viermikuursâ ohtâvuođâst olášuttum koijâdâlmijn Meccihaldâttâs pargoviehâ oonij mättim ovdedem algâaalmugvuoigâdvuođáid já sämikulttuurân lohtâseijee aašijn eromâš tehálâžžân (vástádâsâi koskâárvu 4,5 ciäkkáduvâst 1–5). Vástádâsâin tiäduttuvvoo, et Meccihaldâttâs roolâ sämmilij päikkikuávlust váátá kulttuur já vuoigâdvuođâi tubdâmuš, vâi lii máhđulâš toimâđ ovdâsvástádâslávt já olmânáál. Maaŋgah västideijeeh čujottii lavváid já sopâmuššáid, moh kenigitteh väldiđ huámášumán sämikulttuur já algâaalmug vuoigâdvuođâid. Västideijeeh onnii sämikulttuur tubdâmuš uássin almolii čuovviittâsâst já kulttuurlii herkkivuođâst.
Tääl almostum vuáđukuursân lii vuávámnáál jotkâkurssâ, tondiet ko Meccihaldâttâs pargoviehâ tuáivu ain-uv lase máátuid já ibárdâs sämmilij ärbivuáválijn iäláttâsâin, kulttuurpirrâsist já lahâaasâtmist. Kurssâkoijâdâlmân västideijeeh arvâlii, et sämikulttuur ibárdâs lasseet máhđulâšvuođâid huksejeijee oovtâstpaargon já vuáruvaaigutmân. Uápásmem vievâst lii máhđulâš velttiđ tietimettumvuođâst šaddee feeilâid já luávkkáámijd.
Meccihaldâttâs almostittem kurssâ ráhtášuvá jieškote-uv oosijn, moh läiđejeh sehe lahâasâttem já keevâtlii tiäđu piällás:
- Algâaalmugvuoigâdvuođah aalmuglii já aalmugijkoskâsii kontekstist: kuávdáást staatâ enâmáid kyeskee sopâmušah, laavah, čoonnâsmeh já vuáđujurduuh.
- Kielah, kulttuur já maaŋgâjienâsâšvuotâ: maid uáivild sämmilâš täpivuoigâdvuotâ já sijdâvuáhádâh, magareh jieškote-uv kielâjuávhuh já kulttuureh sämisiärváduv siste láá, maggaar lii sämmilâš maailmkove já luándukoskâvuotâ?
- Keevâtliih pargoeellimoonah: ravvuuh já ovdâmeerhah tast, et maht juáháš puáhtá toimâđ kulttuurlávt ovdâsvástádâslávt aargâ pargoost já vuáruvaiguttâsâst sämisiärváduvváin.
Kuursâ máttáátteijen tuáimá freelance-toimâtteijen, máttáátteijen, irâtteijen tiäđusirdem-, jurgâlem- já tulkkumpalvâlusâin sehe maađhâšmist toimâm ucjuvlâš Pentti Pieski. Kuursâ lii čokkim Meccihaldâttâs viestâdem sierânâsäššitobdee Aino Jylhänlehto uássin Laapi ollâopâttuvâst čođâldittum arktisii maailmpolitik maisterohjelmist já suu toos kullee Pro Gradu -tuđhâlmist.
Uápásmuu kuursân Alkuperäiskansaoikeudet ja saamelaiskulttuurin harjoittamisen edellytykset (Algâaalmugvuoigâdvuođah já sämikulttuur hárjuttem iävtuh) eOppivast:https://www.eoppiva.fi/koulutukset/alkuperaiskansaoikeudet-ja-saamelaiskulttuurin-harjoittamisen-edellytykset/
Tarja Länsman / Arctic Photos