Kulturárbi lotnolasgeavahanvuvddiin
Meahciráđđehus doaibmá ovdavázzin lotnolasgeavahanvuvddiid kulturárbbi kártemis ja suodjaleamis dorvvastemiin nu giddes dološbázahasaid go nuorat kulturárbbi seailuma boahttevaš sohkabuolvvaide.
Giddes dološbázahasat dego ovdahistorjjálaš áiggi hávdečoahkit ja ássan- ja oaffarbáikkit sihke historjjálaš áiggi bihkkahávddit, čitnamillot, bivddusrokkit, vuovdeboaldinbázahusat ja vuovdebarttaid vuođut, leat suodjaluvvon dološbázahaslága vuođul. Meahciráđđehus lea lassin iežas mearrádusain suodjalan visot lotnolasgeavahanvuvddiin gávdnon kulturárbečuozáhagaid.
Stáhta lotnolasgeavahanvuvddiin čađahuvvui jagiin 2010–2015 Našuvnnalaš vuovdeprográmma čuvvon kulturárbeinventerenprošeakta, mas ekonomiijageavahusas lean vuovddit sihke guorba- ja joavdelaseatnamat inventerejuvvojedje oktiibuot measta njealje miljovnna hektára veardde. Prošeavtta áigge dáin guovlluin dokumenterejuvvui badjel 10 000 čuozáhaga, mat sisttisdolle badjel 100 000 ovttaskas ráhkadusa. Boarrásamosat čuozáhagain ledje measta 10 000 jagi duohken ja nuoramusat 1960-logus.
Kulturárbi vuhtiiváldojuvvo vuovdedikšunbargguid plánemis
Dieđut lotnolasgeavahanvuvddiin lean kulturárbečuozáhagain leat vurkejuvvon Meahciráđđehusa báikediehtovuogádahkii. Dieđut dievasmahttojuvvojit oppa áigge dábálaš vuovdeplánema oktavuođas ja dat leat Meahciráđđehusa plánejeaddji geavahusas jo dalle go plánejit vuovdedikšunbargguid ja čuohppamiid. Lassin Museadoaimmahaga bajásdoallan dološbázahasregistara dieđut stáhta eatnamiin lean dološbázahasčuozáhagain ođasmahttojuvvojit jahkásaččat Meahciráđđehusa báikediehtovuogádahkii.
Vuovdedoallu kulturárbečuozáhagain
Dološbázahas dahje kulturárbečuozáhat ii dábálaččat hehtte vuovdedoallodoaimmaid, go beare čuozáhat ii vahágahttojuvvo dahje duššaduvvo. Musealágádus lea ovttasbarggus vuovdesuorggi organisašuvnnaiguin gárvvistan rávvagiid smávva dološbázahasčuozáhagain doaibmamis. Čuozáhaga dikšun gáibida dávjá muoradaga jávkadeami, go fas eatnama hábmen guđđojuvvo eanaš dagakeahttá.
Lassediehtu
- Almmustahhtin Metsiin kadonneet muitala inventerenprošeavtta bohtosiin (julkaisut.metsa.fi, suomagillii)
- Inventerenprošeavtta govat leat oažžumis Meahccemusea Lusto Kantapuu-bálvalusas geavahemiin konteakstaohcama, ohcansániin ”kulttuuriperintö”. (kantapuu.fi)
- Čuozáhagaid báikedieđuid dutkangeavahussii sáhttá gulaskuddat Suvdilis Ovdáneami hoavddas Antti Otsamos Meahciráđđehusas.
- Vuovdegeavaheapmi ja arkeologalaš čuozáhagat (museovirasto.fi)