Almmustahtton 3.4.2020

Meahciráđđehus heaitá dán giđa mohtorgielkáluoddalobiid vuovdima ja bidjá eanet návccaid meahccejohtalusa bearráigehččui

Meahciráđđehus lea ožžon máŋgga guovllus máhcahaga, ahte meahccejohtalus-, guolástan- ja meahcástanlobiid vuovdin Lappi guovllus galggašii gaskkalduhttit, gos dat sáhttet lasihit mátkkošteami ja luonddus lihkadeami eanet go dat lea dálá dilis heivvolaš.

Meahciráđđehus čuovvu dárkilit Suoma ráđđehusa ja dearvvašvuođavirgeoapmahaččaid mearrádusaid ja ávžžuhusaid. Mannan vahkuid áigge leat dahkan máŋggaid doaimmaid koronavirusa leavvama njoahcudeapmin. Várren- ja láigostobuid várremat leat šluhttejuvvon miessemánu loahpa rádjái ja turismaguovddážiid lagašguovlluid beaive- ja ávdinstobut ja goađit leat giddejuvvon. Lassin leat ávžžuhan leat vuolggekeahttá guhkás vánddardit ja čuovvut dearvvašvuođavirgeoapmahaččaid rávvagiid dorvogaskkain ja hygieniijas vánddardandiliin.

Dál Meahciráđđehus heaitá riikkaviidosaš mohtorgielkáluoddalobiid vuovdima dán giđđabadjái. Mohtorgielkáluottaid olggobeallái mieđihuvvojit lobit dušše sierra ákkaid vuođul. Meahciráđđehus ii goittotge gease eret jo árabut mieđihuvvon lobiid. Suoma ráđđehusa ávžžuhusat mátkkošteami geahpedeamis sihke turismaguovddážiid bálvalusaid gidden leat jo geahpedan lihkadeami čielgasit.

Eanodaga, Anára ja Ohcejoga gielddaid fásta ássiin lea lea riikkabeivviid fámus lean meahccejohtaluslága mearrideami oktavuođas gáibidan vejolašvuohta oažžut dálveáigge meahccejohtaluslobi iežas gieldda stáhta eatnamiidda álbmot- ja luonddumehciid vuhtii válddekeahttá. Meahccejohtaluslobiin eaktun lea álo, ahte galgá garvit vahága dahje hehttehusa dahkama luondduealáhusaide. Lassin lobis deattuhit earenoamáš fuolalašvuođageatnegasvuođa bohccuid guotteha áigge ja bálgosiid guottetráfáidahttinguovlluin vuodjima. Meahccejohtaluslobi sáhttá seammás geassit eret, jus lobi hálddašeaddji rihkku lohpeeavttuid. Meahciráđđehus lea jo čujuhan meahccebearráigeahču deaddočuoggá meahccejohtalusa bearráigehččui. Meahccejohtalusa bearráigeahčču jotkojuvvo lobihis mohtorgielkávuodjima geahpedeapmin.

Fuolla meahcástanlobiid vuovdimis Davvi-Sápmái ii leat dál áigeguovdil, go rievssatbivdobadji nogai davvin njukčamánu loahpas. Meahciráđđehus lei jo mearridan rievssatbivdolobiid vuovdima loahpaheamis ovdal meahcástanbaji nohkama. Seammá stuorámus oassi áššehasain šluhttii ieš skáhppon rievssatbivdolobiid njukčamánu áigge. Gieldalaččaid hárjehan meahcásteapmái Meahciráđđehusas ii leat vejolaš váikkuhit.

Guollebivdu Lappis dáhpáhuvvá dál eanaš almmolašguolástanvuoigatvuođaid ja gieldalaččaid lobiid vuođul, masa Meahciráđđehusas eai leat vuogit váikkuhit. Davvi-Sámi johkačuozáhagaid lohpevuovdin lea álgimin dálá dieđuid mielde mánotbaji geažes miessemánus. Meahciráđđehus čuovvu dárkilit riikka ráđđehusa addán ávžžuhusaid boahtte gease guolástanlobiid vuovdimii ja dahkat dárbbašettiin ráddjehusaid dili gáibidan vugiin.