Šlájaid ja luonddutiippaid suodjaleapmi stáhta guovlluin
Meahciráđđehus vástida divrras luonddutiippaid sihke ealli- ja šaddošlájaid suodjaleamis, dikšumis ja čuovvumis stáhta eatnamiin, maid hálddaša.
Go stuorámus oassi riikamet Natura 2000 -fierpmádaga guovlluin leat stáhta eatnamiin, Meahciráđđehusa ovddasvástádus EU:a luonddu- ja loddedirektiivva luonddutiippaid ja šlájaid oiddolaš suodjalandási seailluheamis lea stuoris.
Čoaggit dieđuid, čuovvut nuppástusaid ja dárbbu mielde dikšut guovlluid, vai šlájaid dahje luonddutiippaid seailuma sáhtašii dorvvastit.
Luonddutiippaid suodjaleapmi
EU:a luonddudirektiivvas leat 69 divrras suopmelaš luonddutiippa, main 14 vuosttažettiin suodjaleami vuollásaččat. Divrras luonddutiippaid suodjaleapmin leat vuođđudan Natura 2000 -guovlluid.
Meahciráđđehus čoaggá dieđuid luonddutiippaid sajádagas ja ovddasteaddjivuođas ja gárgeha daid suodjaleami aktiivvalaš ovddežii dahkan ja luonddudikšundoaibmabijuiguin.
Šlájaid suodjaleapmi
Šlájaid dikšumis earenoamáš fuomášumi ožžot:
- áitatvuloš ja EU:a lodde- ja luonddudirektiivva suodjalan šlájat.
- suodjalanguovlluid olggobealde hárvenažžan dihtton šlájat.
- šlájat mat muosehuvvet álkit dahje mat leat čoagginvára vuolde.
- eará suodjaleami dáfus mearkkašahtti šlájat, maid nálli suodjalanguovlluin lea smávis ja mat leat áitojuvvon jávkat suodjalanguovlluin.
Meahciráđđehusa suodjalanvásttu vuollásaš áitatvuollásaš šlájain lea diehtu iežas siidduin:
- njiččehasat ja lottit
- čielgerikkehis eallit ja guolit
- šattut ja guobbarat
Luonddudikšumiin ja ovddežii dahkamiin figgat dahkat šlájaide maiddái ođđa heivvolaš eallinbirrasiid.
Ekonomiijavuvddiid luonddudikšun váldá vuhtii hárvenaš ja áitatvuloš šlájaid eallingáibádusaid. Ekonomiijavuvddiin ja -čáziin lea mihttomearrin maiddái fuođđošlájaid ja guollenáliid, maidda čuohcá guolásteapmi, eallinfámolašvuohta.
Oassi áitatvuloš šlájain leat luonddusuodjalanásahusain meroštallojuvvon earenoamáš suodjaleami vuollásaš šládja. Dat gullet áitatvulošguorahallama luohkáide.
- earenoamáš áitatvuloš (CR)
- hui áitatvuloš (EN)
- vára vuolde (VU).
Dákkár earenoamáš suodjaleami vuollásaš šlája seailumii dehálaš dihttonsaji ii oaččo duššadit iige heajudit
Birashálddahusa fierbmesiiddut (suomagillii, www.ymparisto.fi):
Suoma šlájaid áitatvulosašvuohta - Rukses listu 2010
PUTTE: Váilevaččat dovdojuvvon ja áitatvuloš meahccešlájaid dutkanprográmma 2009-2016